Akademicki Klub Morski w Gdańsku - krótka historia

Uchwała Rady Naczelnej Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej Szkół Wyższych RP o realizacji „Koncepcji Akademickiego Związku Morskiego” autorstwa Jana Bartoszczyka, studenta Politechniki Gdańskiej.
[1] Deklaracja ideowa AZM Powstanie AZM Oddz. Gdańsk. Po Gdańsku Oddziały Akademickiego Związku Morskiego powstają w Warszawie, Wilnie, Poznaniu, Krakowie i Lwowie. Pierwsza jednostka w eksploatacji AZM - prywatny jacht „Witold” Witolda Wańkowicza udostępniony studentom przez właściciela. Jacht „Marabut” nabyty od korporacji Wisła – po zakupie otrzymał nazwę „Szkwał”. Wojewoda pomorski Stefan Kiruklis funduje dla Oddz. AZM Gdańsk jacht „Wojewoda pomorski” – zakupiony w Oslo kuter gaflowy L – 18,0 m, pow. żagli 160 m².
Przebudowa jachtu w 1934 na slup Marconi – pow. żagli 120 m² wg projektu kpt. jacht. Studenta PG Witolda Urbanowicza.
Wsparcie finansowe ze strony min. Papee, płk. Rosnera z Wydz. Wojskowego Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku i radcy Komisariatu Ziętkiewicza. W 1933 – pierwsze ogólnopolskie akademickie obozy żeglarskie organizowane przez AZM w Jastarni – przy wsparciu Ministerstwa Obrony Narodowej (udostępniony teren i namioty). Wojewoda pomorski Wł. Raczkiewicz przeznaczał subwencje na działalność Oddz. AZM Gdańsk. Po dwuletnich staraniach dzięki decyzji min. spraw wojskowych gen. Kasprzyckiego, przy poparciu min. Chodackiego i gen. Olszyny - Wilczyńskiego Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego przekazał AZM-owi Gdańsk nowy jacht „Panna Wodna”.
Budowa Ośrodka Szkoleniowego Akademickiego Związku Morskiego w Jastarni. Liczne rejsy morskie, nawiązane kontakty z Finlandią, Szwecją, Estonią. Rejsy do Niemiec : Świnoujście, Szczecin.
Udział w regatach organizowanych przez Yacht Klub Polski (Zatoka Gdańska oraz Gdynia –Warnemuende) przez Zoppoter Klub w „Zoppoter Sportwoche”, regaty „Deutsche Ostseeregatta 1938”, regaty „Gotland Round" Powrót do Gdyni jachtu „Wojewoda pomorski” z rejsu morskiego.
Zawieszenie działalności Oddziału. Reaktywowanie Akademickiego Związku Morskiego w Gdańsku przez kol. kol.: M. Sowa, A. Kaszyński, F. Walter, R. Semler, W. Samoliński i T. Śpiewakowski.
PZŻ przydziela AZM-owi jachty: „Szkwał” (ex Nordstern), Panna Wodna II (ex Kaper), Skrzat (ex Alte Liebe), „Swarożyc (ex Narwik), „Libella”, „Goplana” i „Poświst”. Większość zakwalifikowana do remontu lub odbudowy. Subwencji udzielają: minister r E. Kwiatkowski, rektor PG prof. St. Turski, rektor AM prof. W. Grzegorzewski, dyrektor PUWFiPW mjr. M. Kuśmidrowicz. Remonty i odbudowy były wykonywane społecznie przez członków Klubu. AZM Gdańsk pełni funkcję Zarządu Głównego AZM i Delegatury Morskiej PZŻ. Pierwszy powojenny obóz szkoleniowy AZM w Jastarni Pomoc przy remoncie zdewastowanego budynku ośrodka udzieliła Marynarka Wojenna. Zaopatrzenie w prowiant zapewniła Szkoła Inżynierska im Wawelberga i Rotwanda z Warszawy (poniemieckie konserwy i transport). Oficjalna umowa o dzierżawie przez AZM terenów w Wisłoujściu w zamian za Ośrodek w Jastarni, który przejmuje GUKF; przejęcie terenu i organizacja przystani w fosie Twierdzy Wisłoujście obok przystani Polskiego Klubu Morskiego. Tragiczne zatoniecie jachtu „Poświst” na Zatoce Gdańskiej (pomnik ofiar katastrofy przy Twierdzy Wisłoujście). Przymusowe rozwiązanie Akademickiego Związku Morskiego pod pretekstem zjednoczenia studenckiego ruchu sportowego i przejęcie majątku przez Akademickie Zrzeszenie Sportowe. AZM został zamieniony w środowiskową sekcję żeglarską przy Politechnice Gdańskiej. Poważne ograniczenia żeglugi jachtami na akwenach morskich, ukierunkowanie morskiego żeglarstwa akademickiego na pływanie po wodach śródlądowych i głównie śródlądowy wyczyn sportowy. Zamknięcie Zatoki Gdańskiej dla żeglugi jachtami, okres „bronowania plaż”, zamknięcie łańcuchem basenu jachtowego w Gdyni. Utworzenie dodatkowej przystani letniej Klubu w Pleniewie (na nie istniejącym już terenie) jako bazy jachtów pływających na rozlewisku Wisły Śmiałej i wychodzących w rejsy na Zalew Wiślany Reaktywowanie działalności AZM Gdańsk jako Klubu Morskiego AZS przy Politechnice Gdańskiej (władze Akademickiego Związku Sportowego nie zgodziły się na powrót do statusu i nazwy niezależnego Akademickiego Związku Morskiego pod pretekstem - jak w maju 1947 r. - zjednoczenia studenckiego ruchu sportowego). Przystań w Pleniewie pozostała bazą jachtów zatokowych, przystań w Twierdzy Wisłoujście bazą jachtów morskich i zapleczem technicznym na okres remontowo-zimowy „Szkwał II” z Klubu Morskiego AZS z kpt. Wojciechem Samolińskim odnosi podwójne zwycięstwo w Regatach Ostseewoche w Warnemünde. Wznowienie rejsów morskich i zatokowych. Pierwszy klubowy obóz żeglarski w Pleniewie; pierwsze po 10 latach klubowe pełnomorskie rejsy żeglarskie i starty w regatach na s/y„Ewie”, „Pannie Wodnej”. s/y „Ewa” z kpt. Aleksandrem Bereśniewiczem wygrywa regaty „Ostseewoche” w Warnemünde. „Szkwał” z kpt. Janem Szwykowskim i „Ewa” z kpt.Zbigniewem Śpiewakowskim z załogami z Klubu Morskiego (głównie studenci z Politechniki Gdańskiej) dopływają na północny kraniec Bałtyku do Kemi w Finlandii, Pierwsze ogólnopolskie obozy żeglarskie dla klubów akademickich, prowadzone przez kadrę instruktorów AKM w Pleniewie. Oddanie do eksploatacji i pierwszy rejs pełnomorski do Szwecji i Finlandii flagowego jachtu AKM „Swarożyc III” zbudowanego na przystani w Wisłoujściu systemem gospodarczym przez członków Klubu. Przekształcenie Klubu Morskiego AZS przy Politechnice Gdańskiej w Akademicki Klub Morski AZS i ZSP (uchwała Rady Naczelnej ZSP i Zarządu Środowiskowego AZS w sprawie połączenia klubów KM AZS przy PG i Gdańskiego Yacht Klubu ZSP). Rozpoczęcie przebudowy wodnej drogi śródlądowej Gdańsk – Wisła pod kątem eksploatacji dużych zestawów pchanych i barek samobieżnych – planowana likwidacja przystani klubowej AKM AZS. W zamian za to uzyskanie decyzji na lokalizację przystani AKM w Górkach Zachodnich na zachodnim brzegu ujścia Wisły Śmiałej. Przeniesienie przystani z Pleniewa do Górek Zachodnich, decyzja o likwidacji i przeniesieniu również przystani w Wisłoujściu. Operację przeprowadzki realizują członkowie AKM w czynie społecznym metodami gospodarczymi. Pierwszy ogólnopolski morski obóz żeglarski AZS na terenie Górek Zachodnich zorganizowany przez AKM. Obóz był zakwaterowany w namiotach, jachty cumowały na bojach, ponieważ nie było nabrzeży i pomostów.
„Swarożyc III” z kpt. Wacławem Liskiewiczem i pięcioosobową załogą AKM osiąga Spitsbergen w Archipelagu Svalbard ( 710 N) jako pierwszy jacht na świecie.
„Probus” (typ Szmaragd) z kpt. Jerzym Cołojewem i dwuosobową załogą z AKM osiąga Wyspy Owcze. Kpt. Aleksander Bereśniewicz z AKM na „Swarożycu III” odbywa samotny rejs kwalifikacyjny do OSTAR 72’ (Samotnych Regat przez Atlantyk w 1972 r.). Wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę przystani w Górkach Zachodnich (finansowanie ze środków Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, Zrzeszenia Studentów Polskich oraz środków budżetowych wyższych uczelni trójmiasta – inwestor zastępczy Politechnika Gdańska) – w zamyśle centralny ośrodek akademickiego szkolenia żeglarskiego, oddany w zarząd Akademickiemu Klubowi Morskiemu AZS i ZSP w Gdańsku.
„Swarożyc III” z załogą z AKM uczestniczy w Operacji Żagiel 72’ w Kielu. „Probus” z kpt. Jerzym Cołojewem i dwuosobową załogą z AKM dociera do Islandii. Za ten rejs otrzymuje II nagrodę w konkursie Rejs Roku 72’. Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz z żeńską załogą z AKM na s/y „ Szmaragd” dociera do Szkocji. AKM uzyskuje następny jacht „Wojewoda Pomorski II”, który staje się jachtem flagowym AKM. (formalnym właścicielem był ZG AZS Warszawa, który sprzedał jacht w 2001 – pływa pod nazwa „Lady B”) Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz (członkini AKM od 1953 roku) na jachcie „Mazurek” opływa świat w pierwszym samotnym kobiecym rejsie dookoła świata – organizator PZŻ i Zjednoczenie Przemysłu Okrętowego. I nagroda i Srebrny Sekstant w konkursie Rejs Roku 78’. „Wojewoda Pomorski II” z kpt. Jerzym Cołojewem i załogą z AKM osiąga Wyspy Kanaryjskie. Kpt. Wiesław Rakowski z 8-osobową załogą z AKM na jachcie „Wojewoda Pomorski II” startuje w regatach „Parmelia Race” do Perth, zorganizowanych z okazji 200-lecia Australii. Całkowite przeniesienie przystani klubowej do Górek Zachodnich; przystań w Twierdzy Wisłoujście przejmuje sekcja żeglarska Uniwersytetu Gdańskiego. ”Wojewoda Pomorski II” kończy rejs dookoła świata po regatach „Parmelia Race”. Uzyskuje III nagrodę w konkursie Rejs Roku 80’. Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz i kpt. Wacław Liskiewicz na jachcie „Spaniel” odbywają rejs kwalifikacyjny do TSTAR 81’ (Dwuosobowych Regat przez Atlantyk 1981) z Nowego Jorku do Plymouth. Kpt. Aleksander Bereśniewicz z załogą z AKM na „Janie z Kolna” okrąża Europę w rejsie z Grecji do Polski. AKM uczestniczy w Operacji Żagiel 84’ w rejsie do Kanady i z powrotem. „Jan z Kolna” pod kpt. Zbigniewem Szpetulskim zwycięża na obu etapach regat atlantyckich St. Malo-Bermudy-Halifax.{więcej...} Kpt. Grzegorz Przybylski i Zofia Przybylska na własnym jachcie „Bagheera” docierają na Karaiby. Kpt. Grzegorz Przybylski na jachcie „Bagheera” dokonuje samotnego przejścia Atlantyku z Karaibów do Gdańska. Uzyskuje II nagrodę w konkursie Rejs Roku 91’. Kpt. Jerzy Wąsowicz na własnym jachcie „Antica” z kilkoma zmieniającymi się załogami okrąża świat. Uzyskuje III nagrodę w konkursie Rejs Roku 97’. Kpt. Wojciech Kmita i Małgorzata Kmita na własnym jachcie „Temi” okrążają świat. Uzyskują. III nagrodę w konkursie Rejs Roku 97’. Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz z damską załogą studentek na własnym jachcie „Mechatek II” dopływa na północny kraniec Bałtyku (650 45’N) do Kemi w Finlandii. Przekazanie administracji przystani w Górkach Zachodnich w gestię Zarządu Głównego AZS w Warszawie (wieczystemu dzierżawcy oraz właścicielowi pewnej części terenu), podpisanie porozumienia o współpracy między ZG AZS a AKM Gdańsk. ZG AZS w Warszawie na terenie przystani tworzy Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Zarządu Głównego AZS. Jednostronne zerwanie porozumienia o współpracy przez Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy ZG AZS. Konieczność utworzenia nowej przystani żeglarskiej AKM na gruntach Skarbu Państwa na SW od Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego ZG AZS. Prowadzenie szkolenia na stopnie żeglarskie przez AKM.
Liczne rejsy stażowo - szkoleniowo na jachtach klubowych dla studentów. Na prywatnych jachtach „Amica” i „Mechatek” nieodpłatnie udostępnia się miejsca studentom-członkom AKM. Kpt. Jerzy Wąsowicz na własnym jachcie „Antica” okrąża Amerykę Południową. Otrzymuje Srebrny Sekstant i I nagrodę w konkursie Rejs Roku 2000. AKM organizuje I Akademickie Mistrzostwa Pomorza Kobiet w match – racing-u. Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz i kpt. Wacław Liskiewicz na własnym jachcie odbywają rejs do Norwegii. Liczne rejsy studenckie na Morzu Bałtyckim na jachtach: Placek, Jacek II, Tensor i Afinor.
Jachty Klubu startują w regatach jachtów morskich: Klif, Duży Ptak, Mały Ptak, Ichtiander. Uzyskanie osobowości prawnej – AKM-u w Gdańsku jako stowarzyszenia. Kilkuletnie dzierżawy terenu przystani od Skarbu Państwa. Uzyskanie wieczystego prawa użytkowania terenu przystani AKM. Organizacja pierwszego zlotu jachtów Dacron 70 dla jachtów typu Nefryt i Albin Vega. Klub ma charakter klubu armatorskiego dla absolwentów wyższych uczelni z terenu całej Polski. Z uwagi na zmiany systemu uprawiania żeglarstwa następuje formalne zaniechanie współpracy z Politechniką Gdańską, która prowadzi dla studentów szkolenie żeglarskie w ramach działalności środowiskowej (sekcja żeglarska AZS przy PG).AKM Prowadzi wspólnie z PG szkolenie z zakresu ratownictwa morskiego. Liczne rejsy turystyczne i organizacja wewnątrz klubowych regat na otwarcie i zamknięcie sezonu. Organizacja spotkań żeglarskich dla członków i rezydentów Klubu – w listopadzie Zaduszki żeglarskie tzw. : „Dziady”, w styczniu – spotkania noworoczne.
Liczne rejsy członków Klubu na własnych jachtach po Morzy Bałtyckim i Północnym (wyróżniające się rejsy: jachtu „Krakus” pod kpt. Jackiem Jettmarem na Lofoty i jednoosobowe starty kol. Jakuba Marjańskiego w regatach „Poloneza” i „Bitwie o Gotland”). Przygotowanie do obchodów 85 – lecia Klubu. Planowane imprezy: odsłonięcie kamienia z tablica pamiątkową „Tym co na morzu” na przystani w Górkach Zachodnich, rejsy grupowe do miejsc gdzie działał AZM: Wisłoujście, Jastarnia, wydawnictwo w postaci kalendarium połączone z albumem, spotkania z cyklu „Historia Klubu”.{więcej...}

• Stanisław Sawko, absolwent AWF – 9 medali (klasy: Hornet, Latający Holender),
• Zdzisław Szadziewski i Zbigniew Szpetalski – mistrzostwo Polski w klasie „Latający Holender”, start w Olimpiadzie w Tallinie,
• Piotr Adamowicz, absolwent PG – 7 medali (1/4 tony), mistrzostwo Polski w klasie ORC Sportboat - 2016,
• Krzysztof Zawalski, absolwent AWF – 7 medali (klasy Cadet, 420, Tornado),
• Jacek Jettmar, absolwent PG, były pracownik naukowy PG – mistrzostwa Polski na jachcie „Szkwał” lata 1965, 1966, na jachcie „Janosik” - 1972,
• Krzysztof Paul, absolwent PG – wielokrotne mistrzostwo Polski (na własnym jachcie Duży Ptak) klasa IMS w latach: 2002, 2003, 2004, Klasa ORC – w latach: 2011, 2012, 2013, 2016.